چرا تقلید لازم است؟
1)با وجود قرآن چه نیازی به مرجع تقلید است؟
لزوم تقلید متن قرآن کریم است و کسی که
قرآن را کتاب همه فهم می داند پس حتما این آیات را هم دیده است.
1.فَسْئَلُوا
اَهْلَ الذِّکْرِ اِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛ بپرسید از اهل دانش و علم اگر خودتان به آنها عالم نیستید» و بدون شک
هزاران مسئله شرعی را کسی بدون مراجعه به اهل علم نمی داند و تقلید هم چیزی جز
پرسیدن مسائل از اهل دانش نیست.
2« فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَهٍ
مِنْهُمْ طائِفَهٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ اِذا
رَجَعُوا اِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» در این آیه هم خداوند به صراحت
میفرماید چرا از هر قوم و ملتها گروهی و طایفه ای کوچ نمی کنند تا در مسائل دینی
فقیه بشوند و بعد بسوی قوم خود برگردند و آنها را نسبت به آنچه فرا گرفته اند
تعلیم دهند تا در نتیجه آن مردم با تقلید و پیروی آن عالمان مسائل خودتان را فرا
گیرند.
پس بر طبق آیات
صریح قرآن تقلید امری کاملا لازم است.
ثانیا تقلید مطابق
عقل و حکمت است زیرا هر عاقلی بخوبی می داند در اموری که نیاز به کارشناسی دارد
باید به صاحبان نظر مراجعه کند همانطور که در امر پزشکی به طبیب و در امر ساختمانی
به مهندس و در امور فنی به مکانیک و غیره و غیره مراجعه نموده و از نظرات آنها
تقلید و پیروی می کند.
ثالثا: تقلید یک
امری است که روش و سیره تمام انسانها در همه ادیان و مذاهب بر آن استمرار و جریان
دارد و هیچ عاقلی تا کنون پیدا نشده که این سیره و روش را مخالف عقل و حکمت بداند
بنابر این کسانی که تقلید را امری باطل می دانند دچار اشتباه و یا از روی تعصب و
دشمنی با دین چنین نظری را بیان می کنند.
2)چرا تقلید از مراجع دینی واجب است؟
در این نوشتار، نخست
گذر کوتاهی به معنای: تقلید، اجتهاد، مجتهد و قلمرو تقلید شده سپس به پرسش فوق پاسخ
داده شده است
1. معنای تقلید در احکام شرعی
منظور از تقلید عمل کردن به دستورات افراد متخصص در هر فن و عمل است.
تقلید در احکام شرعی، عمل به فتو ای مجتهد جامع الشرایط در احکام دین می باشد. در
معنای اصطلاحی تقلید چنین گفته شده« التزام عملی به فتوا
مجتهد یا تطبیق وظایف دینی با فتوای مجتهد زنده است» عمل در تقلید احکام شرعی اهمیت خاصی دارد
لذا در برخی از رساله های عملیه در معنای تقلید آمده :« تقلید عبارت
از عمل به فتو ای مجتهد است پس اگر اخذ فتوی نموده باشد و عمل نکرده باشد تقلید
تحقق نیافته است اگر چه ملتزم باشد که عمل به آن فتوی ، بنمایند»
2. اجتهاد چیست و مجتهد کیست؟
اجتهاد در فرهنگ لغت به مفهوم سعی بلیغ و تلاش بی دریغ و کوشش مستمر و
پیوسته برای دست یابی به هدف است. و در اصطلاح یعنی داشتن قدرت
علمی بر استنباط احکام دینی از ادله و منابع مربوطه به آن.[3] کسی مجتهد است که با تلاش، تحمل رنج و سختی به این توانایی رسیده است که می تواند احکام شرعی را از منابع آن استنباط و استخراج نموده با
ادله آن، در اختیار دیگران قرار بدهد.
مجتهد این شرایط را باید داشته باشد: بالغ، عاقل، عادل، شیعه دوازده
امامی، حلال زاده، مرد و زنده باشد.
3. قلمرو تقلید
یکی از عوامل تشکیک و ایجاد شبهه در واجب بودن تقلید از مراجع دینی، برای
برخی افراد مشخص نبودن قلمرو و دامنه تقلید است. به خصوص این که در بعضی منابع
دینی از تقلید نا آگاهانه و کورکورانه منع شده است.
ولی تقلید از مراجع دینی به هیچ عنوان تقلید نا آگاهانه و کورکورانه نیست.
از این رو در رساله های فقها تاکید بر شناخت شده علاوه بر این اصولاً مراد از
تقلید در احکام شرعی مراجعه به متخصص است که در ادامه توضیح داده خواهد شد.
قلمرو تقلید فقط فروع دین است به گفته مجتهدین تقلید در اصول دین: (توحید،
عدل، نبوت، امامت، معاد) و ضروریات دین مانند: اصل واجب بودن نماز، روزه و ... و
مسائل یقینی مانند:حرمت زنا، حرمت شرب خمرو ... جایز نیست. در عین حال تقلید شامل
کلیه احکام اعم از عبادات، معاملات، واجبات، مستحبات، مکروهات و مباحات می شود.
با توجه به آن چه ذکر شد، بدست می آید که تقلید در احکام شرعی معنای خاصی
دارد و با تقلید کورکورانه و نا آگاهانه کاملاً فرق دارد و رسیدن به مرحله اجتهاد
کاری سختی است، شرایطی را می طلبد که هرکسی نمی تواند به آن مقام برسد و قلمرو
تقلید فروع دین است و اصول دین را باید از روی استدلال بدست آورد و به آن ها
اعتقاد پیدا نمود.