موسیقی و غنا

نظر اسلام در مورد موسیقی که از مصادیق لهو و لعب است و در مورد آواز خواندن و غنا:

 

 

 

 

در قرآن کریم آیات زیادی وجود دارد که مومنین را از لهو و لعب و خوشگذرانی نهی کرده است.

 

 

 

همچنین از شنیدن قول باطل و خریدن آن و اهمیت دادن به آن . و در روایات به زیبایی تمام مصادیق لهو ولعب بیان شده اند.

 

 

 

 

 

باید دقت کرد که بین موسیقی و غنا تفاوت وجود دارد .

 

 

 

موسیقی به صدایی گفته میشود که از ابزار لهو و لعب همچون ( تار،‌ سه تار، سنتور، عود، تنبور، ‌قانون، قیچک، کمانچه، نی، تنبک، دف، پیانو، ویلا، کلارینت، فلوت، هورن، ترومپت و سازهای کوبه‌ای ) خارج میشود .

 

 

 

غنا یعنی آواز خواندن . متنی که با صدای یک انسان خوانده میشود

 

 

 

(تعریف موسیقی به موسیقی غنایی و موسیقی غیرغنایی یک تعریف غلط است و چرا که موسیقی اساسا با آواز خواندن متفاوت میباشد برای درک این مطلب باید به کتاب لغت رجوع کنید و وازه غنا را بیابید که واژه غنا به معنای اصل آواز خواندن میباشد )

 

 

 

 

نکته : موضوع لهو و لعب در قرآن از موضوع موسیقی قابل تفکیک و جدا سازی نیست چرا که نتیجه استفاده از ابزار لهو و لعب که به شدت مورد نهی قرار گرفته اند همین موسیقی خواهد بود)

 

 

 

ابتدا تعدادی از آیات را مشاهده کنید و بعد روایات کتاب کافی را.

 

 

 

 

کتاب فروع کافی در عصر امام زمان علیه السلام توسط مرحوم کلینی تالیف شده است و از اصلی ترین منابع فقهی شیعه محسوب میشود و ما آن را برای شما ترجمه کرده ایم .

 

 

 

هزاران روایت در این موضوع وجود دارد که تواتر معنوی این روایات غیر قابل انکار است و جمع آوری آن امریست ممکن و کاریست دقیق و علمی و فقهی و ما سعی خود را میکنیم تا مقداری از آنها را جمع در صورت توان ترجمه کنیم .

 

 

(تواتر یعنی حالتی که افرادی که عقلا امکان نداشته یکدیگر را ملاقات کنند مثلا چون در یک زمان زندگی نمیکردند یا در مکانی دور زندگی میکردند در حالی که وسائل ارتباط جمعی نیز وجود نداشته است وهمه انها از یک حقیقت واحد خبر بدهند )

 

 

 

 

قسمتی از آیات مورد بحث:

الحج : 30 ذلِکَ وَ مَنْ یُعَظِّمْ حُرُماتِ اللَّهِ فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ أُحِلَّتْ لَکُمُ الْأَنْعامُ إِلاَّ ما یُتْلى عَلَیْکُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ

این است! و هر کس برنامه‌هاى الهى را بزرگ دارد، نزد پروردگارش براى او بهتر است! و چهارپایان براى شما حلال شده، مگر آنچه (ممنوع بودنش) بر شما خوانده می‌شود. از پلیدی‌هاى بتها اجتناب کنید! و از سخن باطل بپرهیزید!

 

 

 

لقمان : 6 وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَری لَهْوَ الْحَدیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ یَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهینٌ

و بعضى از مردم سخنان بیهوده را مىخرند تا مردم را از روى نادانى، از راه خدا گمراه سازند و آیات الهى را به استهزا گیرند براى آنان عذابى خوارکننده است!

 

 

 

الفرقان : 72 وَ الَّذینَ لا یَشْهَدُونَ الزُّورَ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً

و کسانى که باطل را مشاهده نمیکنند (و در مجالس باطل شرکت نمى کنند) و هنگامى که با لغو و بیهودگى برخورد کنند، بزرگوارانه از آن مى گذرند.

 

 

 

 

الأنبیاء : 16 وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما لاعِبینَ

ما آسمانها و زمین و آنچه را که در میان این دو است به بازى (و بى هدف) نیافریدیم! (38)

 

 

 

الأنبیاء : 17 لَوْ أَرَدْنا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْواً لاَتَّخَذْناهُ مِنْ لَدُنَّا إِنْ کُنَّا فاعِلینَ

 

(بفرض محال) اگر مى خواستیم سرگرمى انتخاب کنیم، چیزى متناسب خود انتخاب مى کردیم! (17)

 

 

 

 

الأنبیاء : 18 بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَى الْباطِلِ فَیَدْمَغُهُ فَإِذا هُوَ زاهِقٌ وَ لَکُمُ الْوَیْلُ مِمَّا تَصِفُونَ

بلکه ما حق را بر سر باطل مى کوبیم تا آن را هلاک سازد و این گونه، باطل محو و نابود مىشود! امّا واى بر شما از توصیفى که (درباره خدا و هدف آفرینش) مى کنید! (18)

 

 

 

 

 

المائدة : 62 وَ تَرى کَثیراً مِنْهُمْ یُسارِعُونَ فِی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَکْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ

بسیارى از آنان را مى بینى که در گناه و تعدّى، و خوردن مال حرام، شتاب مى کنند! چه زشت است کارى که انجام مى دادند!

 

 

 

الجمعة : 11 وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَیْها وَ تَرَکُوکَ قائِماً قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَةِ وَ اللَّهُ خَیْرُ الرَّازِقینَ

هنگامى که آنها تجارت یا سرگرمى و لهوى را ببینند پراکنده مى شوند و به سوى آن مى روند و تو را ایستاده به حال خود رها مى کنند بگو: آنچه نزد خداست بهتر از لهو و تجارت است، و خداوند بهترین روزىدهندگان است.

 

 

 

 بَابُ الْغِنَاءِ ( الکافی ج : 6 )

 

1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ یَحْیَى بْنِ الْمُبَارَکِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ قَالَ الْغِنَاءُ

 

امام صادق علیه السلام در مورد آیه 30 سوره حج که خداوند میفرماید ( از پلیدی بت ها و از سخن باطل پرهیز کنید) ، فرمودند:منظور از قول زور آواز خواندن است .

 

 

 

 

2- عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِی جَمِیلَةَ عَنْ أَبِی أُسَامَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ الْغِنَاءُ عُشُّ النِّفَاقِ

امام صادق علیه السلام میفرمایند: غنا (آواز خواندن) آشیانه نفاق است .

 

 

 

 

3- عَنْهُ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلاملَمَّا مَاتَ آدَمُ علیه السلام وَ شَمِتَ بِهِ إِبْلِیسُ وَ قَابِیلُ فَاجْتَمَعَا فِی الْأَرْضِ فَجَعَلَ إِبْلِیسُ وَ قَابِیلُ الْمَعَازِفَ وَ الْمَلَاهِیَ شَمَاتَةً بِآدَمَ علیه السلام فَکُلُّ مَا کَانَ فِی الْأَرْضِ مِنْ هَذَا الضَّرْبِ الَّذِی یَتَلَذَّذُ بِهِ النَّاسُ فَإِنَّمَا هُوَ مِنْ ذَاکَ

امام صادق(علیه السلام) فرمودند:هنگامی که حضرت آدم(علیه السلام) از دنیا رفت، ابلیس و قابیل خوشحال شدند. آن دو در اجتماعی شرکت کردند و به نشانه شادی و برای ابراز خوشحالی خود در مرگ آدم(ع)، از تنبورها و آلات لهو و لعب استفاده کردند. پس هر چیزی که در روی زمین از این قسم اشیاء که مردم به آن متلذذ می شوند و از آن لذت می برند باشد از همان معازف و ملاهی است.

 

 

 

(معازف و ملاهی دستگاه های نواختن موسیقی است و موسیقی نتیجه و حاصل استفاده از ابزار لهو و لعب است واین دو از هم تفکیک و جدا نمیشوند)

 

 

 

4- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنِ ابْنِ مُسْکَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ الْغِنَاءُ مِمَّا وَعَدَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِ النَّارَ وَ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ یَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِینٌ

 

امام باقر علیه السلام :غنا از جمله چیز هایی است که خدا بر آنها وعده آتش داده است و سپس این آیه را خواندند: و بعضی از مردم سخنان باطل را میخرند تا از سر نادانی مردم را از راه خدا گمراه کنند و آیات الهی را به تمسخر بگیرند اینان همان کسانی هستند که برایشان عذابی خوار کننده وجود دارد. (6 سوره لقمان)

 

 

 

 

5- ابْنُ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مِهْرَانَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ الْغِنَاءُ مِمَّا قَالَ اللَّهُ وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ

امام صادق علیه السلام میفرمایند: غنا از جمله چیز هایی است که خداوند در این ایه میفرماید سبب گمراهی مردم میشود: و بعضی از مردم سخنان باطل را میخرند تا از سر نادانی مردم را از راه خدا گمراه کنند. (6 سوره لقمان)

 

 

 

 

6- أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الْخَزَّازِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی الصَّبَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ فِی قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الَّذِینَ لا یَشْهَدُونَ الزُّورَ قَالَ الْغِنَاءُ

امام صادق علیه السلام در مورد آیه (72 فرقان) که خداوند میفرماید مومنین کسانی هستند که شاهد سخن باطل نمیمانند . حضرت فرمودند یعنی شاهد غنا نمی مانند .

 

 

 

 7- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه واله أَنْهَاکُمْ عَنِ الزَّفْنِ وَ الْمِزْمَارِ وَ عَنِ الْکُوبَاتِ وَ الْکَبَرَاتِ

 

 

امام صادق علیه السلام فرمودند:

نبی اکرم صلی الله علیه وآله شما را از حرکات موزون (رقص) مزمار کوبات و کبرات نهی فرمودند.

 

 

 

( ابزار فوق وسیله نواختن و ایجاد صداست مانند: تار،‌ سه تار، سنتور، عود، تنبور، ‌قانون، قیچک، کمانچه، نی، تنبک، دف، پیانو، ویلا، کلارینت، فلوت، هورن، ترومپت و سازهای کوبه‌ای )

 

 

 

 8- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ الْوَشَّاءِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام یَقُولُ سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْغِنَاءِ فَقَالَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ

امام رضا علیه السلام میفرمایند از امام صادق علیه السلام در مورد غنا سوال شد حضرت این ایه را خواندند (و بعضی از مردم سخنان باطل را میخرند تا از سر نادانی مردم را از راه خدا گمراه کنند. (6 سوره لقمان))

 

 

 

 

9- سَهْلُ بْنُ زِیَادٍ عَنْ سَعِیدِ بْنِ جَنَاحٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الْخَزَّازِ قَالَ نَزَلْنَا الْمَدِینَةَ فَأَتَیْنَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فَقَالَ لَنَا أَیْنَ نَزَلْتُمْ فَقُلْنَا عَلَى فُلَانٍ صَاحِبِ الْقِیَانِ فَقَالَ کُونُوا کِرَاماً فَوَ اللَّهِ مَا عَلِمْنَا مَا أَرَادَ بِهِ وَ ظَنَنَّا أَنَّهُ یَقُولُ تَفَضَّلُوا عَلَیْهِ فَعُدْنَا إِلَیْهِ فَقُلْنَا إِنَّا لَا نَدْرِی مَا أَرَدْتَ بِقَوْلِکَ کُونُوا کِرَاماً فَقَالَ أَ مَا سَمِعْتُمْ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کِتَابِهِ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً

 

عده ای از اصحاب امام صادق علیه السلام برای دیدن حضرت به مدینه آمدند

حضرت پرسیدند کجا ساکن شدید

گفتند در خانه صاحب زنان آوازه خوان .

حضرت فرمودند برخورد با کرامت داشته باشید .

آنها میگویند به خدا قسم ما منظور امام را نفهمیدیم و فکر کردیم حضرت میفرمایند به او تفضل و بخشش کنید.

 

 

 

به همین خاطر دوباره به خدمت امام رسیدیم و پرسیدیم منطور شما چه بود؟

حضرت فرمودند مگر این آیه را نشینیده اید ؟ ( مومنین زمانی که با لغو مواجه میشوند با کرامت عبور میکنند 72 فرقان )

 

 

 

10- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ زِیَادٍ قَالَ کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی إِنَّنِی أَدْخُلُ کَنِیفاً لِی وَ لِی جِیرَانٌ عِنْدَهُمْ جَوَارٍ یَتَغَنَّیْنَ وَ یَضْرِبْنَ بِالْعُودِ فَرُبَّمَا أَطَلْتُ الْجُلُوسَ اسْتِمَاعاً مِنِّی لَهُنَّ فَقَالَ لَا تَفْعَلْ فَقَالَ الرَّجُلُ وَ اللَّهِ مَا آتِیهِنَّ إِنَّمَا هُوَ سَمَاعٌ أَسْمَعُهُ بِأُذُنِی فَقَالَ لِلَّهِ أَنْتَ أَ مَا سَمِعْتَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا فَقَالَ بَلَى وَ اللَّهِ لَکَأَنِّی لَمْ أَسْمَعْ بِهَذِهِ الْآیَةِ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ مِنْ أَعْجَمِیٍّ وَ لَا عَرَبِیٍّ لَا جَرَمَ أَنَّنِی لَا أَعُودُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ أَنِّی أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ فَقَالَ لَهُ قُمْ فَاغْتَسِلْ وَ سَلْ مَا بَدَا لَکَ فَإِنَّکَ کُنْتَ مُقِیماً عَلَى أَمْرٍ عَظِیمٍ مَا کَانَ أَسْوَأَ حَالَکَ لَوْ مِتَّ عَلَى ذَلِکَ احْمَدِ اللَّهَ وَ سَلْهُ التَّوْبَةَ مِنْ کُلِّ مَا یَکْرَهُ فَإِنَّهُ لَا یَکْرَهُ إِلَّا کُلَّ قَبِیحٍ وَ الْقَبِیحَ دَعْهُ لِأَهْلِهِ فَإِنَّ لِکُلٍّ أَهْلًا

مردى به امام صادق علیه السّلام عرض کرد: من همسایه هایی دارم که داراى کنیزکانى هستند که آوازه خوانى میکنند و عود مینوازند .

خیلی موارد پیش مى آید که من داخل بیت الخلا میشوم و به خاطر گوش دادن به ساز و آواز آن کنیزکان ماندن در بیت الخلا را طولانى میکنم،

پس امام صادق علیه السّلام به او فرمود: دیگر چنین کارى نکن، عرض کرد: بخدا سوگند چنین نیست که من از روى قصد با پاى خود به ان مکان بروم که براى آن آواز و صدا رفته باشم.

بلکه آن صدا و آوازیست که با گوشم میشنوم،(بدون قصد به گوشم میرسد)

امام صادق علیه السّلام به او فرمود:

ترا به خدا تکرار مکن .

مگر نشنیدهاى خداى عزّ و جلّ میفرماید: همانا گوش و چشم و دل همگی در پیشگاه خداوند مورد باز پرسى قرار میگیرند.

 

 

 

 

(الإسراء : 36 وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً )

پس آن مرد گفت: گویا من هرگز این آیه از کتاب خداوند عزّ و جلّ را از هیچ عرب و غیر عربى تاکنون نشنیده بودم، حال که شنیده ام بدون شک آن کار را ترک میکنم به یاری خدا. من از خداوند طلب بخشش و عفو و توبه میکنم،

پس امام صادق علیه السّلام به او فرمود: برخیز و غسل کن و هر آنچه از نماز به خاطرت رسید به جاى آر، که تو بر امر و گناهى بس بزرگ مصر و پایدار بودى و چه بد وضعى داشتى اگر بدان حال مرده بودى.

از خداى متعالى طلب آمرزش و بخشش کن و از او بخواه که توبهات را از همه بدیها بپذیرد، همانا خداوند عزّ و جلّ چیزى را زشت محسوب نکرده و نهى نکرده مگر عمل زشت را و تو کار زشت را براى طالبانش واگذار که هر چیزى سزاوار و در خور گروهى است که شایسته آن هستند.

 

 

 

 

 

 

11- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عِمْرَانَ الزَّعْفَرَانِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ مَنْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِ بِنِعْمَةٍ فَجَاءَ عِنْدَ تِلْکَ النِّعْمَةِ بِمِزْمَارٍ فَقَدْ کَفَرَهَا وَ مَنْ أُصِیبَ بِمُصِیبَةٍ فَجَاءَ عِنْدَ تِلْکَ الْمُصِیبَةِ بِنَائِحَةٍ فَقَدْ کَفَرَهَا

امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کس خدا به او نعمتی بدهد ولی او در کنار آن نعمت ، مزمار ( نی) بیاورد ، آن نعمت را کافر شده است و هر کسی دچار مصیبتی بشود و در آن مصیبت زن نوحه خوان بیاورد آن مصیبت را کفران کرده ( یعنی بی صبری کرده است 155و 156 بقره )

 

 

 

12- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ عَبْدِ الْأَعْلَى قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنِ الْغِنَاءِ وَ قُلْتُ إِنَّهُمْ یَزْعُمُونَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وآله رَخَّصَ فِی أَنْ یُقَالَ جِئْنَاکُمْ جِئْنَاکُمْ حَیُّونَا حَیُّونَا نُحَیِّکُمْ فَقَالَ کَذَبُوا إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما لاعِبِینَ لَوْ أَرَدْنا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْواً لَاتَّخَذْناهُ مِنْ لَدُنَّا إِنْ کُنَّا فاعِلِینَ. بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَى الْباطِلِ فَیَدْمَغُهُ فَإِذا هُوَ زاهِقٌ وَ لَکُمُ الْوَیْلُ مِمَّا تَصِفُونَ ثُمَّ قَالَ وَیْلٌ لِفُلَانٍ مِمَّا یَصِفُ رَجُلٌ لَمْ یَحْضُرِ الْمَجْلِسَ

عبدالعلی میگوید از امام صادق علیه السلام در مورد غنا پرسیدم و گفتم مردم گمان میکنند رسول خدا صلی الله علیه وآله اجازه داده اند که با اواز بگوییم (جِئْنَاکُمْ جِئْنَاکُمْ حَیُّونَا حَیُّونَا نُحَیِّکُمْ )

 

 

 

حضرت فرمودند: مردم دروغ میگویندخداوند میفرماید: ( الأنبیاء : 16تا 18

ما آسمانها و زمین و آنچه را که در میان این دو است به بازى (و بىهدف) نیافریدیم! 16 (بفرض محال) اگر مىخواستیم لهوی انتخاب کنیم، چیزى در نزد خودانتخاب مىکردیم! (17) بلکه ما حق را بر سر باطل مىکوبیم تا آن را هلاک سازد و این گونه، باطل محو و نابود مىشود! امّا واى بر شما از توصیفى که مىکنید! (18))

سپس فرمودند وای بر فلانی از این که مردی توصیف میکند در حالی که در مجلسش حاضر نبوده است.

 

 

 

 

 

 

 

13- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ وَ أَبِی الصَّبَّاحِ الْکِنَانِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الَّذِینَ لا یَشْهَدُونَ الزُّورَ قَالَ هُوَ الْغِنَاءُ

 

قبلا این روایت ترجمه شد ( سند این روایت متفاوت است)

 

 

 

14- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ جَرِیرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام یَقُولُ إِنَّ شَیْطَاناً یُقَالُ لَهُ الْقَفَنْدَرُ إِذَا ضُرِبَ فِی مَنْزِلِ رَجُلٍ أَرْبَعِینَ یَوْماً بِالْبَرْبَطِ وَ دَخَلَ عَلَیْهِ الرِّجَالُ وَضَعَ ذَلِکَ الشَّیْطَانُ کُلَّ عُضْوٍ مِنْهُ عَلَى مِثْلِهِ مِنْ صَاحِبِ الْبَیْتِ ثُمَّ نَفَخَ فِیهِ نَفْخَةً فَلَا یَغَارُ بَعْدَهَا حَتَّى تُؤْتَى نِسَاؤُهُ فَلَا یَغَارُ

 

 

 

دائما امام صادق علیه السلام میفرمودند:

شیطانی است که به او قفندر میگویند. زمانی که در خانه مردی چهل روز بربط(بربت نوعی وسیله نواختن در میان فارس) نواخته شود و مردم به خانه او بیاییند این شیطان هر عضو از بدنش را بر همانند عضو بدن صاحب خانه میگذارد سپس در اعضای او (یا در خانه ) میدمد

پس آن مرد دیگر غیرت ندارد تا این که زنانش نیز در مجلس مردان حاضر میشوند اما غیرت آن مرد برانگیخته نمیشود.

 

 

 

 

 

علی بن الحسین: لا قُدِّسَتْ أُمَّةٌ فیها البَرْبَط

امام زین العابدین فرمودند: امتی که در میان آنها بربت باشد مقدس و پاک نمیشود.

 

 

 

 

 15- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَبِی الْبِلَادِ عَنْ زَیْدٍ الشَّحَّامِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام بَیْتُ الْغِنَاءِ لَا تُؤْمَنُ فِیهِ الْفَجِیعَةُ وَ لَا تُجَابُ فِیهِ الدَّعْوَةُ وَ لَا یَدْخُلُهُ الْمَلَکُ

امام صادق علیه السلام فرمودند: خانه ای که در آن آواز خوانده میشود از مرگ ناگهانی در امان نیست

و دعایی در آن خانه مستجاب نمیشود

و فرشته ای وارد آن خانه نمیشود.

 

 

 

 

16- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مِهْرَانَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ هَارُونَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام یَقُولُ الْغِنَاءُ مَجْلِسٌ لَا یَنْظُرُ اللَّهُ إِلَى أَهْلِهِ وَ هُوَ مِمَّا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ

 

امام صادق علیه السلام فرمودند:

آواز خواندن مجلسی است که خداوند به اهلش نگاه نمیکند و آواز خواندن از چیز هایی است که خداوند در این آیه میفرماید: و بعضی از مردم سخنان باطل را میخرند تا از سر نادانی مردم را از راه خدا گمراه کنند. (6 سوره لقمان)

 

 

 

 

 17- سَهْلُ بْنُ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى أَوْ غَیْرِهِ عَنْ أَبِی دَاوُدَ الْمُسْتَرِقِّ قَالَ مَنْ ضُرِبَ فِی بَیْتِهِ بَرْبَطٌ أَرْبَعِینَ یَوْماً سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِ شَیْطَاناً یُقَالُ لَهُ الْقَفَنْدَرُ فَلَا یُبْقِی عُضْواً مِنْ أَعْضَائِهِ إِلَّا قَعَدَ عَلَیْهِ فَإِذَا کَانَ کَذَلِکَ نُزِعَ مِنْهُ الْحَیَاءُ وَ لَمْ یُبَالِ مَا قَالَ وَ لَا مَا قِیلَ فِیهِ

امام صادق علیه السلام میفرمودند:

شیطانی است که به او قفندر میگویند. زمانی که در خانه مردی چهل روز بربط(بربت نوعی وسیله نواختن در میان فارس) نواخته شود این شیطان هر عضو از بدنش را بر همانند عضو بدن صاحب خانه میگذارد این کار را که بکند حیا از آن مرد کنده میشود و دیگر برایش مهم نیست که چه چیزی میگوید و یا در موردش چه چیزی گفته میشود.

 

 

 

 

18- سَهْلٌ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْمَدِینِیِّ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ سُئِلَ عَنِ الْغِنَاءِ وَ أَنَا حَاضِرٌ فَقَالَ لَا تَدْخُلُوا بُیُوتاً اللَّهُ مُعْرِضٌ عَنْ أَهْلِهَا

شخصی از امام صادق علیه السلام در مورد آواز خواندن پرسید .

حضرت فرمودند داخل خانه ای نشو که خداوند از اهلش دوری میکند.

 

 

 

 

 

19- عَنْهُ عَنْ یَاسِرٍ الْخَادِمِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ علیه السلام قَالَ مَنْ نَزَّهَ نَفْسَهُ عَنِ الْغِنَاءِ فَإِنَّ فِی الْجَنَّةِ شَجَرَةً یَأْمُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الرِّیَاحَ أَنْ تُحَرِّکَهَا فَیَسْمَعُ لَهَا صَوْتاً لَمْ یَسْمَعْ بِمِثْلِهِ وَ مَنْ لَمْ یَتَنَزَّهْ عَنْهُ لَمْ یَسْمَعْهُ

 

امام رضا علیه السلام فرمودند:

هر کس خودش را از آواز خواندن دور نگه دارد در بهشت درختی است که خداوند به باد دستور میدهد که برگهایش را تکان دهد که از آن درخت صدایی شنیده میشود که هرگز مثلش شنیده نشده است و هر کس خود را از غنا دور نکند صدای آن را نخواهد شنید.

 

 

 

 

 

 20- عَنْهُ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْخَزَّازِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ کُلَیْبٍ الصَّیْدَاوِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام یَقُولُ ضَرْبُ الْعِیدَانِ یُنْبِتُ النِّفَاقَ فِی الْقَلْبِ کَمَا یُنْبِتُ الْمَاءُ الْخُضْرَةَ

امام صادق علیه السلام :

صدای نواختن طنبور، نفاق را در دل می رویاند همانگونه که آب سبزه ها را.

 

 

 

 21- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ یُوسُفَ بْنِ عَقِیلٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُوسَى بْنِ حَبِیبٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ علیه السلام قَالَ لَا یُقَدِّسُ اللَّهُ أُمَّةً فِیهَا بَرْبَطٌ یُقَعْقِعُ وَ تَائِهٌ تُفَجِّعُ

امام زین العابدین علیه السلام :

امتی که در آن بربت ، صدای آهنگین دهد وهلاکت ناگهانی وارد شود مقدس نمیشود.

 

 

 

 

 

 22- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ جَهْمِ بْنِ حُمَیْدٍ قَالَ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام أَنَّى کُنْتَ فَظَنَنْتُ أَنَّهُ قَدْ عَرَفَ الْمَوْضِعَ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنِّی کُنْتُ مَرَرْتُ بِفُلَانٍ فَاحْتَبَسَنِی فَدَخَلْتُ إِلَى دَارِهِ وَ نَظَرْتُ إِلَى جَوَارِیهِ فَقَالَ لِی ذَلِکَ مَجْلِسٌ لَا یَنْظُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى أَهْلِهِ أَمِنْتَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى أَهْلِکَ وَ مَالِکَ

شخصی میگوید امام صادق علیه السلام به من فرمودند:

گمان کرده بودم تو جایگاه ها را میشناسی!

عرض کردم فدایتان شوم من از کنار فلانی رد میشدم مرا گرفت پس داخل خانه اش شدم و به کنیزانش نگاه کردم

حضرت فرمودند:

این مجلسی است که خداوند به اهلش نگاه نمیکند بگو ببینم اهلت را و مالت را از خدا در امان دیدی؟

 

 

 

 

 

23- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَنْبَسَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ اسْتِمَاعُ الْغِنَاءِ وَ اللَّهْوِ یُنْبِتُ النِّفَاقَ فِی الْقَلْبِ کَمَا یُنْبِتُ الْمَاءُ الزَّرْعَ

امام صادق علیه السلام :

شنیدن آواز و لهو نفاق را در دل می رویاند همانگونه که آب کشتزار را می رویاند.

 

 

 

 

24- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ الْأَرْمَنِیِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ یَقْطِینٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ فَإِنْ کَانَ النَّاطِقُ یُؤَدِّی عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَبَدَ اللَّهَ وَ إِنْ کَانَ النَّاطِقُ یُؤَدِّی عَنِ الشَّیْطَانِ فَقَدْ عَبَدَ الشَّیْطَانَ (اشاره به حدیثی که فرمودند شیطان اولین آواز را سرود )

امام باقر علیه السلام فرمودند:

هر کس به سخن سخنگویی گوش کند او را بندگی کرده است

اگر سخنگو از خدا پیروی کند بندگی خدا را کرده

و اگر سخنگو از شیطان پیروی کند بندگی شیطان را کرده است .

 

 

 

 

25- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الرَّیَّانِ عَنْ یُونُسَ قَالَ سَأَلْتُ الْخُرَاسَانِیَّ ع وَ قُلْتُ إِنَّ الْعَبَّاسِیَّ ذَکَرَ أَنَّکَ تُرَخِّصُ فِی الْغِنَاءِ فَقَالَ کَذَبَ الزِّنْدِیقُ مَا هَکَذَا قُلْتُ لَهُ سَأَلَنِی عَنِ الْغِنَاءِ فَقُلْتُ لَهُ إِنَّ رَجُلًا أَتَى أَبَا جَعْفَرٍ علیه السلام فَسَأَلَهُ عَنِ الْغِنَاءِ فَقَالَ یَا فُلَانُ إِذَا مَیَّزَ اللَّهُ بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ فَأَنَّى یَکُونُ الْغِنَاءُ فَقَالَ مَعَ الْبَاطِلِ فَقَالَ قَدْ حَکَمْتَ

یونس میگوید از امام رضا علیه السلام سوال کردم و گفتم عباسیون میگویند شما آواز خواندن را اجازه داده اید

حضرت فرمودند: دروغ میگوید آن کافر زندیق من این چنین نگفتم

او از من در مورد آواز خواندن پرسید من به او گفتم :

شخصی خدمت امام باقر علیه السلام رسید و از ایشان در مورد آواز خواندن سوال کرد

ایشان فرموند : زمانی که خداوند بین حق و باطل را جدا میکرد ، آواز خواندن در کدام سمت بود؟

او گفت: در سمت باطل!

حضرت فرمودند : درست حکم کردی.

و البته همچنان مطلب ادامه دارد که برای کسی که بخواهد همین ها می تواند کفایت کند